Web 3.0 Nedir ? Özellikleri ve Avantajları Nelerdir ?

Web 3

Web'in Evrimi

Web yıllar içinde farklı aşamalardan geçti. Web; Web 1.0, Web 2.0 ve Web 3.0 olmak üzere üç aşamaya ayrılır.

 

Web 1.0 nedir? (1990-2004)

Web 1.0, Web'in ilk aşamasıdır. CERN’de bilgisayar bilimcisi olan Berners Lee tarafından geliştirilmiştir. 1990'da ilk WorldWideWeb.app, HTML, URL ve HTTP oluşturuldu. 

 

Web 1.0, dinamik HTML yerine statik içerik sunan sitelerden oluşuyordu. Web 1.0 yaklaşık olarak 1991'den 2004'e kadar sürdü.

 

Web 1.0’da kullanıcılar sadece içerikleri tüketiyor, içerik oluşturucuları ise genellikle metin veya resimleri web sitelerine yükleyen geliştiricilerdi. 

 

Web 2.0 nedir? (2004-şimdi)

Web2.0, World Wide Web’in mevcut ikinci neslidir. Etkileşimin olduğu, sosyal web aşamasıdır. Neredeyse son 20 yılda, Web 1.0'ın etkileşimsiz web sayfalarının yerini Web 2.0'ın etkileşimli ve kullanıcı tarafından oluşturulan web sayfaları almıştır. 

 

Aslında Web 2.0 hepimizin aşina olduğu internetin mevut halidir. Web 1.0’da içerik üreticileri sadece geliştiriciyken bu aşamada herkes içerik üreticisidir. İstediğiniz içerikleri, düşünceleri, blogları, vlogları veya videoları dünyayla paylaşabilirsiniz. Ayrıca Web 2.0’da, kullanıcı tarafından oluşturulan bu içerikler dünya çapında milyonlarca insan tarafından aynı anda görülür. 

 

Web 3.0 nedir?,

Web 3.0, internetin evriminde web’in daha etkileşimli, akıllı ve kullanıcı merkezli hale geleceği bir aşamadır. Bu değişim, yapay zekanın (AI), semantik webin ve nesnelerin internetinin (IoT) artan popülaritesi tarafından yönlendirilmektedir.

Kullanıcı merkezli, açık ve güvenli bir internet deneyimi yaşatmayı amaçlar.

Merkeziyetsizleştirme ya da yerelleştirme olarak Türkçe’ye çevirebileceğimiz “decentralization“, bilginin aynı anda birden çok yerde bulunmasını ifade eder. 

Detaylandıracak olursak; bilgisayarların genellikle tek bir sunucuda sabit bir yerde depolanan bilgileri bulması için özel web adresleri biçiminde HTTP kullanması gerekmektedir ancak bu yeni internet sistemi ile bilgi içeriğine dayalı olarak bulunacağından, aynı anda birden çok yerde depolanabilir ve dolayısıyla merkezi olmayan hale getirilebilir.

Web 3.0’ın Barındırdığı Teknolojiler ve Örnekleri Nelerdir ?

Bu yeniliğin içerisinde barındırdığı teknolojiler arasında blok zincir, yapay zeka, merkezi olmayan depolama, kriptografi ve nesnelerin interneti (IoT) yer alıyor. 

Blok Zinciri (blockchain) Teknolojisi:

 Blockchain olarak adlandırılan blok zinciri, internet üzerindeki çok sayıda bilgisayarda depolanan merkezi olmayan bir işlem kaydıdır. Tüm işlemler herkes tarafından görüntülenebilir. Gelişmiş şifrelemeye dayanmaktadır ve kalıcıdır.

Kripto Paralar: 

Herhangi bir hükümet veya merkez bankası tarafından kontrol edilmeyen merkezi olmayan para birimleridir. İşlemleri kaydetmek için blockchain teknolojisini kullanılır. Şu anda var olan binlerce kripto para birimi bulunmaktadır ve en bilineni Bitcoin’dir.

NFT:

Başka bir şeyle değiştirilemeyen benzersiz bir dijital veya fiziksel varlığa bağlı, takas edilemez dijital mülklerdir. NFT’ler, takas edilebilir veya alınıp satılabilir dijital mülklerden oluşan kripto para birimleri değildir.

Merkezi Olmayan Uygulamalar: 

Normal uygulamaların merkezi bir sunucuda oluşmasına zıt olarak merkezi olmayan uygulamalar blok zinciri ya da eşler arası ağlarda (P2P) çalışır. Bu tür merkezi olmayan uygulamalara da dApp denir. 

Kontrol tek elden yürütülmez ve açık kaynak kodludur. Merkezi olmayan bilgi işlem, Nesnelerin İnterneti ile yakından bağlantılıdır. 

Uç bilgi işlem ise bir tür merkezi olmayan süper bilgisayar olarak çalışan, birbirine bağlı birçok cihazın işlem gücünden yararlanır. Çevrim içi veri ve hizmetleri mümkün olduğunca talep edildiği veya üretildiği yere yakın bir yerde sunmayı amaçlar. 

Web 3.0’ın Avantajları Nelerdir ?

* Açık, şeffaf ve eşitlikçi bir deneyim yaratır.

* Kullanıcılar daha sorunsuz ve güvenilir bir şekilde etkileşime girebilir.

* Kullanıcıya ait veriler, açık bir akıllı sözleşmeler ağı aracılığıyla korunur. Bu sözleşmeler, merkezi olmayan bir ağın kontrol edeceği bir blok zincirinde saklanmaktadır.

* Kişilerin kendi verileri üzerinde daha fazla hakimiyete sahip olmalarını sağlar.

* Coğrafi konum, sosyo-ekonomik düzey ne olursa olsun, kullanıcıların internete daha rahat erişebilmesini sağlar.

* Arama motoruna ulaşılmak istenen anahtar kelimeler yazılınca içerik arayan anlamlı web sayesinde alakasız sonuçlarla karşılaşılmaz.